Diş Çekimi
Ağız ve diş sağlığında önemli olan var olan dişlerin korunması olmasına rağmen bazı durumlarda diş çekilmesi mecburi hale gelmektedir. Ancak tüm diş hekimleri için diş çekimi en son çare olarak uygulanmaktadır.
Diş Çekimi Nedir?
Diş hekimliğinde ayakta tedavi şekillerinden birisi olan diş çekimi lokal, genel veya intravenöz anestezi şekillerinden birisi uygulanarak gerçekleştirilmektedir. Hızlı bir şekilde gerçekleştirilen bu tedavi, dişin kemikte bulunan ve adına soket denilen yuvadan cerrahi işlem ile çıkarılması işlemine denmektedir.
Basit diş çekimi olarak adlandırılan diş çekimleri ise hastaların lokal anestezi altında oldukları ve görülen dişlerin çekilmesidir.
Dişler Neden Çekilir?
Çocuklukta süt dişlerinin yerine çıkan kalıcı dişler ideal olarak hayat boyu kullanılmalıdır. Ancak çeşitli sebeplerden dolayı dişlerin çekilmesi gerekmektedir. Diş çekilme nedenlerinin başında travmalar ve diş çürükleri gelmektedir. Diğer bir yandan diş çekilmesine neden olan ortodonti tedavileri de bulunmaktadır. Bu tedaviler de diş çekimleri dar çene kemiklerine dişlerin sığmaması sebebiyle gerçekleşmektedir. Ayrıca 20’lik dişler gibi gömülü kalan dişler için de gömülü diş çekimi müdahaleleri olmaktadır.
Bir dişte çürüme söz konusu olduğunda ve hasar diş köklerine ve pulpaya kadar inmesi ve bu boşlukta bakterilerin üremesi sebebiyle enfeksiyonlar oluşmaktadır. Bu enfeksiyonlar da genellikle kök kanal tedavileri ile düzeltilebilmektedir. Diğer bir yandan eğer enfeksiyonlar ciddi bir boyutta ise o zaman antibiyotik tedavisinin uygulanması gerekmektedir. Her iki tedavi şeklinin de işe yaramadığı durumlarda ise diş çekiminin gerçekleşmesi gerekmektedir.
Diğer bir yandan kanser hastaları ya da organ nakli gerçekleştirilen hastaların bastırılmış bağışıklık sistemine sahip olan hastaların dişlerinde enfeksiyon olması durumunda ilk seçenek olarak diş çekimi düşünülmektedir.
Son olarak diş etlerinde yaşanılan hastalıklar sebebiyle dişlerin gevşemesi de söz konusu olabilmektedir. Bu hastalar için de diş çekimi gerçekleşmektedir.
Diş Çekimi Öncesi
Diş çekimi prosedürleri, diş hekimliğinde uzun yıllardır uygulanan son derece güvenilir prosedürler olmaktadır. Ancak dolaşım sistemine zararlı bakterilerin girmesi ve diş etinin enfeksiyon riski var olmaktadır. Bu sebeple de hastalarda herhangi tıbbi bir sebepten dolayı şiddetli enfeksiyon geliştirme riski söz konusu ise o zaman hem diş çekimi öncesinde hem de sonrasında antibiyotik tedavilerinin uygulanması gerekmektedir.
Diş çekiminin sahip olduğu bu riskler sebebiyle diş çekimi öncesinde hastaların tıbbi geçmişlerini diş hekimleri ile paylaşımları önemli olmaktadır. Bu bilgilendirmeler içerisinde kullanılan ilaçların ve sahip olunan hastalıkların bulunması gerekmektedir.
Diş Çekimi Nasıl Yapılır?
Diş çekimlerini ancak diş hekimleri ve ağız cerrahları tarafından yapılabilmektedir. Diş çekimi öncesinde çekilecek dişin olduğu bölgeye lokal anestezi uygulanmaktadır. 20’lik gibi gömülü dişlerin çekileceği durumlarda ise hastalara genel anestezi uygulanmaktadır.
Anestezi işleminden sonra diş hekimleri diş etini ve kemik dokusunu kesmektedir. Daha sonrasında ise forseps denilen bir ekipman ile diş kavranmaktadır. Dişin rahat çıkmasının sağlanması için ise öncelikle diş ileri ve geri hareket ettirmekte ve daha sonrasında da çekilmektedir. Bazı diş çekimleri zorlu olmaktadır. Bu durumda dişler tek parça yerine parçalı olarak çıkarılmaktadır.
Diş çekildikten sonra bölgede kanama görülmesi son derece normal ve gerekli olmaktadır. Bu kan pıhtıları da genellikle çekilen dişten arta kalan oyun içerisinde birikmektedir. Kanamanın durdurulması için de tampon uygulamaktadır. Bunun için diş oyuğunun içine gazlı bez yerleştirilir ve hastanın bu bezi ısırması istenir. Bazı diş çekimlerinde ise diş etlerinin kendilerini daha çabuk toplayabilmesi için kendi kendine çözülebilen dikişler atabilmektedir.
Bazı vakalarda ise diş soketlerinde bulunana kan pıhtıları düşmektedir. Böylece oyuktaki kemik açığa çıkmaktadır. Bu durum acı verici olduğu kadar riskli de bir durum olmaktadır. Mikroplu ya da kuru soket olarak adlandırılan bu durumda diş hekimleri soketin kapanması için antiseptik özellikli macunlardan yararlanılmaktadır.
Diş Çekimi Sonrası
Diş çekiminden sonra hastalar iyileşmek üzere eve gönderilir. Diş çekim yerlerinin iyileşmesi için genellikle 2- 3 gün içerisinde iyileşmektedir. Ancak bu süre içerisinde hastaların konforunu arttırmak için yapılması gereken bazı şeyler bulunmaktadır.
Hastaların iyileşme süreçlerini daha iyi bir şekilde geçirmesi için öncelikle diş hekimlerinin uyguladıkları tamponu sıkı ancak nazik bir şekilde tutulması önemli olmaktadır. Bu sayede diş soketi için gerekli olan pıhtılaşma da sağlanmaktadır. Ayrıca tamponun 3- 4 saat bölgede tutulması gerekmektedir.
Daha sonrasında diş hekiminin reçete ettiği ağrı kesici ve antibiyotiklerin reçete edildiği şekilde kullanılması önemli olmaktadır. Diş çekiminden sonra bölgede şişme ve morarmaların önlenmesi için ise buz uygulamasının yapılması gerekmektedir. Soğuk uygulamasının 10 dakika ile sınırlı kalması gerekmektedir.
Dişlerini çektiren hastaların çekimden sonra 24 saat dinlenmeleri önerilmektedir. Ayrıca diş çekiminden sonraki birkaç gün boyunca da zorlayıcı hareketlerden kaçınılması gerekmektedir.
Sokette oluşan pıhtının yerinden oynamasını engellemek için ise ilk 24 saat boyunca kuvvetli su çarpmasının engellenmesi gerekmektedir. 24 saat sonra ise yarım çay kaşığı suyun karıştırılmış olduğu bir bardak su ile gargara yapılması gerekmektedir.
Diş çekiminden sonraki ilk 24 saatte pipet kullanılmamalıdır. Ayrıca ilk günlerde püre ve sıvı besinlerin tüketilmesi gerekmektedir. Daha sonrasında yavaş yavaş katı gıdalara geçebilir. İyileşmenin hızlanması için ise sigara kullanılmaması gerekmektedir.
Yatarken ise başın yastık ile desteklenmesi gerekmektedir. İlk günlerde başın yukarıda olması gerekmektedir. Düz yatmak kanamanın uzamasına neden olmaktadır.
Diş çekimini takip eden ilk 4 saat içerisinde şiddetli kanama ve ağrı devam ediyorsa o zaman diş hekimi ile iletişime geçilmesi gerekmektedir. Ayrıca enfeksiyon belirtilerinin görülmesi, şişme, akıntı, nefes darlığı, göğüs ağrısı ya da öksürük gibi şikayetlerin bulunması durumunda da diş hekimi ile iletişime geçilmesi gerekmektedir.
Diş Çekimi Sonrasında İyileşme Dönemi
Diş çekimi gerçekleştikten sonra ilk iyileşmenin tamamlanması yaklaşık olarak 2 hafta sürmektedir. Bu iyileşme sürecinde diş soketinin içi kemik ve diş eti dokularıyla kapanmaktadır. Ayrıca bir ya da birden fazla dişin olmaması sebebiyle diğer dişlerin de yer değiştirmesi söz konusu olmaktadır. Dişlerin bu yer değiştirmesi sebebiyle de ısırma ve çiğnemede problemler yaşanabilir. Bu sorunların önüne geçilmesi için diş hekimleri implant ya da körü tedavileri uygulamaktadır.
Diş Çekimi Çeşitleri Nelerdir?
Diş çekiminin birçok farklı sebebi olduğu gibi çok sayıda da uygulama çeşidi bulunmaktadır. Bu çeşitler temel olarak basit diş çekimleri ve cerrahi diş çekimleri olarak ikiye ayrılmaktadır. Diş çekimi türleri ise şunlar olmaktadır:
· İltihaplı diş çekimi
· Kronik apseli diş çekimi,
· Gömülü diş çekimi,
· Kök diş çekimi,
· Cerrahi diş çekimi,
· Azı diş çekimi,
· Çürük diş çekimi,
· Komplikasyonlu diş çekimi,
· Kanal tedavili diş çekimi,
· Kistli diş çekimi,
· Ortodonti diş çekimi,
· Dolgulu diş çekimi,
· Ön diş çekimi,
· Ara diş çekimi,Yirmilik diş çekimi,
· Sedasyon diş çekimi.